Ficowski wędrował z taborem, chcąc poznać prawdę o kulturze i zagładzie polskich Cyganów. Dzięki temu mógł napisać o nich pionierskie książki, tłumaczyć poezję Papuszy i znajdować inspiracje do własnych utworów.

Cyganie ciekawili pisarza od dzieciństwa. Po wojnie zaczął on spisywać informacje o ich zagładzie. Chcąc także uciec od prześladowań przez UB, na przełomie lat 40. i 50. wędrował z taborem. Zaprzyjaźnił się wtedy z Papuszą, której wiersze zaczął tłumaczyć. Jego eseje o „smagłych współobywatelach”, zwłaszcza kolejne, poprawiane wersje Cyganów na polskich drogach, wypełniły lukę w rodzimej literaturze. Zbiór baśni cygańskich Gałązka z Drzewa Słońca stał się jego najpopularniejszą książką dla dzieci, a Jadą wozy kolorowe – najbardziej znaną piosenką.